A única maneira de dicir basta

Ás veces sucede que os libros abren un furado. Empeza sendo diminuto, case imperceptible. Pode tratarse dunha frase, un parágrafo, un capítulo. Palabras, en definitiva, que iluminan unha cuestión que habita na sombra. Porque hai asuntos dos que resulta incómodo falar, porque romper tabús é un esforzo, porque asumir certas situacións implica abrirse e tomar conciencia de feitos para os que quizais non estabamos preparadas. Daquela, o libro empeza a voar de man en man, e aquel furadiño inicial, que tamén pode interpretarse en forma de semente que planta quen escribe coa esperanza de que quizais medre, empeza a agromar. Impresióname moito que as lectoras compartan comigo episodios persoais. A través dos libros créanse uns espazos de intimidade que sempre me resulta conmovedora. Supoño que por iso me gustan tanto as sesións de sinaturas de libros, porque é o momento en que podes mirar os ollos das persoas lectoras. Son instantes breves, pero cheos de verdade. Hai semanas, derrubouse o falso teito do corredor da unidade de partos do Complexo Hospitalario Universitario de Ourense. Desde febreiro tiveron que pechar parte das instalacións do edificio Materno Infantil. Alén deste suceso, que evidencia unha necesidade urxente de reforma, foi precisamente na cidade de Ourense onde tiven oportunidade de falar con pacientes e persoal sanitario sobre violencia obstétrica. A primeira vez que lin a palabra episiotomía foi despois de escoitarlle a varias amigas pronunciala con horror. Trátase dunha incisión cirúrxica na vaxina que sofren unha de cada tres mulleres en España no momento anterior ao expulsivo, que está desaconsellada pola OMS e que pode producir problemas que van desde a incontinencia urinaria, ata o estrés postraumático, dor durante as relacións sexuais, perda de sensibilidade... Existen mulleres que quedan afectadas para toda a vida. Faise para agrandar a canle do parte e facilitar así a saída do bebé. Acelérase o nacemento, mais que pasa coa nai? O que máis me impresionou desta práctica é a cantidade de mulleres que, malia manifestar non querer ser sometidas a ela, recibiron como resposta do profesional sanitario: «esa decisión tómoa eu». E se ben eu acepto que son as profesionais da sanidade quen en efecto están autorizadas para tomar gran parte das decisións que afectan á nosa saúde, tamén manifesto aquí que hai unha liña vermella, bastante fina, que non podemos permitir que se cruce. Non paro de escoitar testemuñas onde se evidencia unha falta de empatía salvaxe, mais tamén a falta de control que temos sobre os nosos corpos. Como se fósemos despoxadas do dominio sobre nós mesmas. Desautorizadas, manipuladas, deshumanizadas. Porque unha cousa é parir (ou abortar, que pouco se fala do estigma que provoca un aborto espontáneo), e outra ben distinta que nos arrebaten a capacidade de tomar certas decisións. Cal é o límite? Por que vulneran o noso dereito á información? Escoitei moitos relatos de mulleres que preguntaban datos que lles eran negados: desde os puntos recibidos ata os procedementos aos que ían ser sometidas. E se ben a forma máis visible de violencia obstétrica sucede no momento do parto, esta forma de control sobre os nosos corpos pode ter lugar en calquera outro proceso xinecolóxico. Cantas veces fomos tratadas coma se non fósemos adultas con capacidade de tomar decisións, cantas veces se dirixiron a nós con condescendencia nunha consulta, cantas veces nos fixeron advertencias veladas, cantas veces cuestionaron a nosa opinión...? É fundamental sacar á luz as experiencias vividas. Porque alumear a realidade é a única maneira de desafiar o statu quo e poñer freo a episodios de violencia. Denunciar publicamente estas prácticas é a única maneira de dicir BASTA.

Suscríbete para seguir leyendo