O refuxio das formas

Nunha fermosa casa decimonónica en pleno corazón de Vila Nova de Gaia hai un xardín cheo de obras de arte, que viven tamén no resto de dependencias da vivenda. A Casa Museu Teixeira Lopes é unha institución dedicada á vida e obra do reputado escultor portugués (1866-1942) que ofrece aos visitantes unha oportunidade única de explorar non só a prolífica carreira do creador de formas, senón tamén o seu impacto na arte do país irmán durante o século XIX e principios do XX.

António Teixeira Lopes naceu en Alijó e converteuse nun dos escultores máis destacados de Portugal, fillo do tamén escultor José Joaquim Teixeira. Estudou na Academia de Belas Artes do Porto e posteriormente en París, onde perfeccionou as súas habilidades baixo a influencia de mestres como Alexandre Falguière. A súa obra abarca unha variedade de estilos e temas, desde o realismo ata o simbolismo, e as súas obras adornan espazos públicos e edificios emblemáticos na súa terra nativa, Brasil e outros países.

A casa foi deseñada polo arquitecto José Teixeira Lopes, irmán de António, e construída entre 1895 e 1906. O edificio é un exemplo notable de seu da arquitectura da época, combinando elementos decorativos e funcionais que reflicten o gusto e mais a sensibilidade artística dos irmáns. O museo compleméntase con outra unidade de construción máis recente, as galerías Diogo de Macedo (1889-1959), un inmoble anexo inaugurado en 1975, momento en que a familia doou gran parte do legado deste artista -tamén escultor e pintor- á Câmara Municipal de Vila Nova de Gaia. As coleccións de ambos os espazos museísticos permiten unha visión máis ampla das artes visuais do século XIX e das primeiras décadas do XX.

As orixes da Casa Museo Museu Teixeira Lopes remóntanse a 1933, cando o mestre decidiu legar todo o seu acervo ao municipio. Foi residencia e obradoiro do escultor ata 1942, ano da súa morte. O edificio divídese en espazos de residencia e traballo e conserva o mobiliario orixinal, así como bosquexos e moldes da súa obra, ademais de pezas xa rematadas en mármore, xeso e bronce, á parte de debuxos a lapis ou sanguina. Tamén está presente a creación de moitos outros artistas da escultura como Soares dos Reis, Joaquim Gonçalves, Oliveira Ferreira ou José Sousa Caldas, e da pintura como Gustavo Doré, Vieira Portuense, Domingos Sequeira ou Silva Porto. A colección é extensa e abarca porcelana portuguesa e estranxeira, tapices, mobles e artes decorativas.

Teixeira Lopes facía escultura monumental, tumular, arquitectónica, de carácter relixioso, bustos e relevos máis pequenos. Algunhas representan figuras importantes da historia portuguesa, así como personaxes alegóricos e mitolóxicos. Os bosquexos axudan a entender como o mestre desenvolvía as súas ideas e perfeccionaba as súas obras. O feito de que o museo exhiba a produción doutros artistas, todos contemporáneos e amigos de Teixeira, proporciona un contexto máis amplo do ambiente artístico no que se desenvolvía.

Ademais da colección permanente, a Casa Museu Teixeira Lopes organiza exposicións temporais que destacan diversos aspectos da arte e a cultura lusa. As mostras poden centrarse en temas específicos, técnicas artísticas, ou a obra doutros escultores e artistas contemporáneos. O museo ofrece actividades educativas e obradoiros dirixidos a diferentes públicos, desde escolares ata adultos, co obxectivo de fomentar o interese polas artes e a historia.

O xardín reflicte o gusto estético da época e serve como un espazo adicional para exhibir esculturas ao aire libre, ideal para gozar das obras nunha contorna natural. A Casa Museu Teixeira Lopes actúa como un centro cultural activo en Vila Nova de Gaia a través de numerosas propostas para todos os públicos durante todo o ano.

Suscríbete para seguir leyendo