Aos acordes de Grândola

Músicas para a memoria e o futuro

José Afonso (1929-1987).

José Afonso (1929-1987). / FDV

V. Neira

50 anos, 50, van aló da Revolução dos Cravos. Cinco décadas daquel día que poñía fin a unha ditadura de máis de 40 anos, enchendo as rúas da vella Lisboa de soños e caraveis vermellos tapando canos de fusil e erguendo o canto da revolución en prol da paz, do valor do humano e do máis cívico como grande argumento e sen sangue manchando as prazas nin a violencia como único e terrible recurso. Revolución con sabor tamén a cultura, a arte e a música, e con ecos que aínda resoan a día de hoxe con forza no resto do mundo. Con aquela “Grândola, vila morena” do inesquecible José Afonso que para o mundo quedou como inquebrantable símbolo de paz, de revolución, de democracia e tamén de loita, de valentía e de inconformismo.

Dende aquela madrugada daquel 25 de abril, de hai hoxe exactamente cinco décadas, cando a célebre canción era retransmitida pola Rádio Renascença, “Grândola” deveu sinal definitivo para a confirmación do inicio da revolución mais tamén, aínda nestes tempos, ten que valer para rendermos homenaxe e poñermos no seu valor e medida, a música e mais a radio como benditas, e tantas veces inseparables, fórmulas de comunicación humana e social. Ben é certo que por estas partes todo o que aconteceu por aló non chegou ás nosas escolas e que aquí a realidade aínda rabeaba nunha situación ben diferente, mais a marea de caraveis foi tan histórica e única como inevitable. Unha canción, xa que logo, que deu pé a unha revolución entre apertas e flores, entre amor e fraternidade, entre sentido común e xustiza poética. “Grândola, vila morena,terra da fraternidade. O povo é quem mais ordena. Dentro de ti, ó cidade”, “Em cada esquina um amigo. Em cada rosto igualdade” escoitouse ás 0:25 horas do 25 de abril de 1974 naquela católica Rádio Renascença, sendo xa o segundo sinal para o levantamento contra a ditadura de Salazar despois da emitida, de novo radio e música da man, por Radio Emmisores Associados de Lisboa ás 22:55 horas do 24 de abril tras “E despois do adeus” de Paulo de Carvalho.

Di a historia que a canción de José Afonso foi escollida por algúns membros do (MFA) Movemento das Forza Armadas despois de escoitala no peche dun concerto de Amália Rodrigues no Coliseo de Lisboa, un 29 de marzo do 1974, e de novo coa música como inevitable fío condutor. O resto da historia sabémola ben: o dereito a escoller quen te goberne, a democracia e mais o rexeitamento ás tiranías. Mais, aquí e agora, polo menos a quen vos escribe, quédalle a admiración e fascinación por ese poder infinito da música como vínculo e argumento definitivo. A Revolução dos Cravos tamén foi revolución musical e, outra vez, cantarmos xuntos, sentirmos xuntos e deixarse arrolar polo infinito poder de catalización dunha canción supuxo, e supón, que a arte non só vale para alegrarnos os sentidos e darnos alimento aos espíritos senón que o seu poder tamén pode ser quen de darnos azos, sandarnos, salvarnos e ser enerxía imprescindible para cambiar o mundo. 25 de abril sempre.

Tradición e innovación

Aos acordes de
Grândola

Os membros de Sétima Legião. / FDV

Sabemos, obviamente, que neste noso país hai xente que si ama e ten interese pola música que se fai na nosa veciña Portugal. Tamén coñecemos eses intentos e esas pontes transitadas por algúns dos nosos, e das nosas, músicos/as con grande éxito artístico, mais tamén batendo de cheo co difícil que foi e continúa a ser, aínda a día de hoxe, saltar o Miño para chegar maioritariamente aos reproductores. Sobre todo se falamos de músicas contemporáneas ou achegadas ao pop ou a rock, a unha gran maioría de galegos e galegas custaríanos un mundo gastar os dedos dunha man para nomear as nosas bandas portuguesas preferidas. Posiblemente nun tempo futuro seremos quen de paliar esta tremenda eiva e este desperdicio de públicos e músicas que de certo encaixarían como luvas perfectas nunha realidade cultural e lingüística tan semellante e chea de puntos en común. E así, e falando de tal proceder, acordounos hoxe un deses discos marabillosos chegados daquelas terras e que aquí non acadou ese suceso merecido.

Era o ano 1984 e o mundo fervía con ondadas pop, post-punk e new wave, cando dende Lisboa chegaba o primeiro disco dunha banda tan fascinante que aínda a día de hoxe, corenta anos despois, mantén o tipo de xeito rechamante. A Um Deus Desconhecido era o primeiro traballo dos lisboetas Sétima Legião e nel atopamos unha colección de alfaias imprescindibles para calquera persoa con gusto pola música. Cancións tan perfectas como “O canto e o gelo”, “Glória”, a gaiteira “Vertigem” ou a inconmensurable “Como o vento”, despois versionada polos nosos Radio Océano e Diplomáticos de Montealto. Cargados de atmosferas evocadoras, precisas melodías pop, (si, con gaitas incluídas) e unha lírica e unha voz desbordantes de personalidade, aínda hoxe a Legião amosa todo o poder da contemporaneidade latexando entre os seus acordes. Hai uns anos reeditaron todos os seus traballos e por suposto que os podemos atopar polas plataformas onde xa estades tardando en darlles unha ben merecida escoita.

Suscríbete para seguir leyendo